Θέμα: Ύδρευση των πόλεων του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου από το φράγμα Αποσελέμη στην Κρήτη
Το εν λόγω έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής(1) ως έργο διαχείρισης υδάτινων πόρων, δηλαδή τυπικά ως περιβαλλοντικό έργο. Περιλαμβάνει όμως και εκτεταμένη μεταφορά νερών σε διαφορετική υδρογεωλογική λεκάνη (με διέλευση μάλιστα αγωγών από περιοχή Natura 2000). Συγκεκριμένα θα διοχετευθούν για την ύδρευση του Ηρακλείου μεγάλες ποσότητες νερών του Οροπεδίου Λασιθίου που σήμερα εμπλουτίζουν τους υδροφορείς περιμετρικά του ορεινού όγκου της Δίκτης(2).
Μελέτες και αναφορές(3) δείχνουν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και αμφισβητούμενη ωφέλεια, με υπερβολικό μάλιστα οικονομικό κόστος, ενώ το δίκτυο ύδρευσης του Ηρακλείου έχει σήμερα απώλειες κατά πολύ μεγαλύτερες από την αναμενόμενη απόληψη νερού από το έργο. Απουσιάζουν επίσης επαρκείς απαντήσεις για την επικινδυνότητα, καθώς ο κατάντη του φράγματος οικισμός Ποταμιές βρίσκεται πολύ κοντά στον ταμιευτήρα και κάτω από το επίπεδο στάθμης του.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Εάν έχει γίνει καταγραφή υδρογεωλογικών λεκανών στην περιοχή και εάν έχουν εκπονηθεί διαχειριστικά σχέδιά τους σύμφωνα με την οδηγία 2000/60(4).
2. Εάν το έργο είναι σύμφωνο με την Οδηγία 2000/60 και ειδικότερα στο άρθρο 1, παρ. α, β, άρθρο 4, παρ. 1.β, παρ. 5.α,β,γ,δ και παρ. 7.α,β,γ,δ.
3. Εάν η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων εξετάζει εναλλακτικές λύσεις κάλυψης των αναγκών ύδρευσης των πόλεων Ηρακλείου και Αγ. Νικολάου.
4. Σε τι βαθμό έχουν προχωρήσει οι μελέτες και τα έργα για τον περιορισμό των διαρροών του δικτύου ύδρευσης της πόλης του Ηρακλείου και εάν τα σχετικά αποτελέσματα έχουν ληφθεί υπόψη στον τελικό σχεδιασμό του έργου.
5. Εάν δίνονται ικανοποιητικές απαντήσεις, τόσο από τη Μ.Π.Ε. όσο και από τη μελέτη σεισμικής επάρκειας του φράγματος, για την αντιμετώπιση των συνεπειών και κινδύνων σε περίπτωση θραύσης του φράγματος.
(1) EU-CCI:2000-GR-16-C-PE-006, 27/12/02.
(2) Πείραμα ιχνηθέτησης στην καταβόθρα ΧΩΝΟΣ Οροπεδίου Λασηθίου, ΙΓΜΕ, Μάιος 2003.
(3) Ερευνητικό πρόγραμμα «Συνολική αξιολόγηση σεναρίων ανάπτυξης υδατικών πόρων λεκάνης απορροής Αποσελέμη Κρήτης», Εργαστήριο Εγγειοβελτιωτικών Έργων και Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα 2002.
(4) ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1.
Απάντηση του κ. Potocnik εξ ονόματος της Επιτροπής
Στις απαντήσεις που έδωσε στις γραπτές κοινοβουλευτικές ερωτήσεις P-637/05 του κ. Schlyter και P-5777/09 του κ. Danellis(1), η Επιτροπή έχει ήδη εξηγήσει λεπτομερώς τη δράση της προκειμένου να διασφαλίσει ότι το έργο θα ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας-πλαίσιο για τα ύδατα (2000/60/EΚ(2)) και της οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (οδηγία ΕΠΕ, 85/337/EΟΚ(3)). Η συμμόρφωση του έργου προς την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία επιβεβαιώθηκε από το ελληνικό Συμβούλιο Επικρατείας (απόφαση 3841/2006). Το Συμβούλιο Επικρατείας απέρριψε όλα τα επιχειρήματα που πρόβαλαν οι πολίτες και θεώρησε ότι η αδειοδότηση του έργου δεν παραβίαζε το ελληνικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής νομοθεσίας με την οποία ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο σχετικά ενωσιακά νομοθετήματα (όπως οι οδηγίες 85/337/EΟΚ και 92/43/EΚ(4)). Η Επιτροπή επιθυμεί να τονίσει ότι οι εθνικές δικαστικές αρχές, οι οποίες είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνες για τη διασφάλιση της τήρησης του ευρωπαϊκού δικαίου από τα κράτη μέλη, καλούνται κατά περίπτωση να ερμηνεύσουν το εθνικό δίκαιο υπό το φως της διατύπωσης και του σκοπού της σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας και επομένως εντάσσονται αναπόσπαστα στη διαδικασία εφαρμογής της νομοθεσίας(5).
Όσον αφορά τις εναλλακτικές λύσεις, θα πρέπει να τονισθεί ότι το άρθρο 5 παράγραφος 3 και το παράρτημα IV της οδηγίας ΕΠΕ επιβάλλει οι περιβαλλοντικές πληροφορίες που παρέχονται από τον κύριο του έργου να περιέχουν, κατ’ ελάχιστο, «σύνοψη των κύριων εναλλακτικών λύσεων που μελετά ο κύριος του έργου και υπόδειξη των κύριων λόγων της επιλογής του, λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεων στο περιβάλλον». Ως εκ τούτου, στην οδηγία ΕΠΕ δεν υπάρχει καμία αναφορά ότι θα πρέπει να εξεταστούν συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις, ούτε υπάρχει απαίτηση για ελάχιστο αριθμό εναλλακτικών λύσεων που θα πρέπει να εξεταστούν από τον κύριο του έργου.
(1)http://www.europarl.europa.eu/QP-WEB
(2)ΕΕ L 327 της 22.12.2000.
(3)ΕΕ L 175 της 5.7.1985.
(4)ΕΕ L 206 της 22.7.1992.
(5)Βλ. για παράδειγμα την απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-555/07, παράγραφος 48.