Στο κείμενο εννοιολογικά επιχειρείται μια οικολογική προσέγγιση στο θέμα σε μια προσπάθεια να επισημάνει τα σημεία που θα συμβάλουν στην επιτυχία του ανωτέρω επιχειρηματικού τομέα. Εστιάζει στη λογική του να συνδέσουμε οικολογικά αγροτικές δραστηριότητες με ξενοδοχεία, μονάδες εστίασης και εφοδιαστική αλυσίδα, προκειμένου να στηριχτεί η Περιφερειακή οικονομία.
Ως όρος η Αγροτοδιατροφική Σύμπραξη ακούστηκε για πρώτη φορά στις προτάσεις της κυβέρνησης κατά την διαβούλευση του νομοσχεδίου για ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού χώρου και σε συσκέψεις του ΥΠΑΑΤ για τα Περιφερειακά Καλάθια προϊόντων.
Εκ μέρους των Οικολόγων Πράσινων οι εκλεγμένοι Περιφερειακοί Σύμβουλοι διατυπώσανε με επάρκεια τις θέσεις των Ο.Π για τις Αγροτοδιατροφικές Συμπράξεις και τα καλάθια στις Περιφερειακές συσκέψεις όπου συμμετείχανε θεσμικά, επι των κειμένων του ΥΠΑΑΤ.
Συμπληρωματικά στα πιο πάνω και εμπλουτίζοντας τα κείμενα των Περιφερειακών Συμβούλων, αλλά και προσδοκώντας ν΄ ανοίξει ένας κύκλος συζητήσεων εντός των Θ.Ο Τουρισμού, Γεωργίας και Περιβάλλοντος κινείταιτο παρόν κείμενο.
Το ΥΠΑΑΤ πρότεινε και τώρα καλείται η Περιφέρεια να υλοποιήσει κατά τόπους την σύσταση μιας Αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας (ΑμκΕ) με σκοπό :
α) Την ανάδειξη ,προβολή και προώθηση των διατροφικών προϊόντων που παράγει η κάθε Περιφέρεια .
β) Την παροχή υπηρεσιών ,τεκμηρίωσης ,υποστήριξης και προώθησης των «καλαθιών» Περιφερειακών προϊόντων .
Στη σύνθεση της ΑμκΕ μπορούν να συμμετάσχουν: Οι Δήμοι της Περιφέρειας, οι Συνεταιρισμοί , οι Φορείς του Τουρισμού ,του Εμπορίου , της Εστίασης και των Καταναλωτών της Περιφέρειας . Φορείς γεωργικών βιομηχανιών και εμπορίας αγροτικών προιόντων , ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα της Περιφέρειας.
Για ποιο λόγο προτείνεται η συγκεκριμένη ΑμκΕ και πως θα επιτύχει τους διακηρυγμένους στόχους της ;
Για να κερδίσει το στοίχημα η οικονομία της Περιφέρειας πρέπει να συνδεθεί με τον τουρισμό τοπικά με συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές στην παραγωγή και την κατανάλωση .
Πρώτα πρέπει να κερδίσει στο ιδεολογικό πεδίο το στοίχημα :ότι τίποτα δεν θα καταναλώνεται αν παράγεται σε απόσταση μεγαλύτερη της ημερησίας πρόσβασης .
Για τούτο στα Περιφερειακά προιόντα κεντρική θέση πρέπει να έχουν τα Βιολογικά συστήματα παραγωγής με αξιοποίηση από τις τουριστικές μονάδες της Περιφέρειας .
Πρέπει να πείσει αρχικά ότι υπάρχει Περιφερειακή παραγωγική βάση που αξίζει να συνδεθούνε κάποιοι μαζί της .
Η κατανάλωση κερδίζεται δεν επιβάλλεται , αλλά ούτε και με ένα κλικ αλλάζουν file στο τρόπο σκέψης παραγωγοί και καταναλωτές .
Το Περιφερειακό Σήμα Ποιότητας για προϊόντα και τουριστικές υπηρεσίες οφείλει να διασφαλίζεται με σταθερές προδιαγραφές, αξιοπιστία, αυστηρότητα και χωρίς εκπτώσεις .
Η χωριάτικη σε μια μονάδα εστίασης πρέπει να έχει φέτα ΠΟΠ ,η οποία με τη σειρά της , για να πείσει ως προϊόν ΠΟΠ δεν μπορεί να πουλιέται χύμα, με το κάθε άσπρο τυρί να πιστοποιείται ως φέτα ΠΟΠ !. Θα μπορούσε να σκεφτεί κάποιος ότι λίγοι θα μπορούν να παράγουν με τις προδιαγραφές που εγκρίθηκε ο εθνικός φάκελος και εκ τούτου λίγοι θα κερδίζουν. Όμως η ανοχή στις προδιαγραφές παραγωγής της φέτας , ζημιώνει όλη την αλυσίδα μέχρι την κατανάλωση .
Για τούτο σκόπιμο κρίνεται το Σήμα να εποπτεύεται σε συνεργασία με ΜΚΟ από μια ανεξάρτητη από την Περιφέρεια αξιόπιστη εποπτική αρχή .
Ο έλεγχος και η απονομή του Σήματος σαφώς ν΄ανήκει στη Περιφερειακή Δομή αλλά η εποπτεία του να ανήκει σε ανεξάρτητη αρχή από την Περιφέρεια με ειδικό Σώμα Επιθεωρητών του Σήματος .
Έχει νόημα να αποκαλείται βιολογικό «πιάτο» ένα μενού εστίασης που περιέχει βιολογικά προϊόντα δίχως καμία δυνατότητα ιχνηλασιμότητας!
Σαφώς ενθαρρύνουμε την τοπική βιολογική παραγωγή κα τη τοποθέτησή τους στις μονάδες εστίασης ιδιωτικές και δημόσιες , αλλά να συνοδεύεται και με την αντίστοιχη ιχνηλασιμότητα στην οποία οι φορείς ελέγχου οφείλουν να εστιάζουν .
Η ιχνηλασιμότητα σαφώς είναι βασικό στοιχείο στις μονάδες που οφείλουν να εφαρμόζουν HACCP ,αλλά η ιχνηλασιμότητα πρέπει να υφίσταται και σε μικρές μονάδες που αδυνατούν να εφαρμόσουν το HACCP
Υπάρχουν μονάδες που επενδύουν σημαντικά ποσά στο να έχει πρόσβαση ο καταναλωτής σε ηλεκτρονική ιχνηλασιμότητα προς τα πίσω για να μάθει σημαντικές πληροφορίες για την τοποθεσία του αγροκτήματος , το γενετικό υλικό , τις μεθόδους παραγωγής και τυποποίησης για την περιβαλλοντική πολιτική της μονάδας και για τις ορθές συνθήκες εκτροφής και γενικά ότι εκτιμά ως χρήσιμο να μάθει .
Επενδύουν γιατι όλα αυτά εκτιμώνται από τους καταναλωτές και από τις μονάδες εστίασης και τουρισμού ,αλλά πρέπει να μην εξισώνονται με εκείνες τις μονάδες που παράγουν με περιβαλλοντικό ντάπιγκ και αδιαφορούν για τα ανωτέρω περιβαλλοντικά μεγέθη ,εστιάζοντας κυρίως μόνο στη χαμηλή τιμή και στην ανοχή των ελεγκτικών υπηρεσιών λόγω μεγέθους !
Γιατί θα πρέπει να εκτιμιέται το ίδιο μια μονάδα που αδιαφορεί για την ιχνηλασιμότητα των βιολογικών προιόντων ,για την ανακύκλωση , για την μειωμένη κατανάλωση ενέργειας και νερού , για το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα ,για την εταιρική και κοινωνική ευθύνη , με εκείνη που επενδύει σε υποδομές ποιότητας και περιβάλλοντος ξοδεύοντας χρήμα και χρόνο!
Οι καταναλωτές «ψηφίζουν » και επιβραβεύουν με τις επιλογές τους στο ράφι ,οι ελεγκτικές υπηρεσίες γιατί να ανέχονται το περιβαλλοντικό ντάπιγκ !
Το Περιφερειακό Σήμα της ΑμΚΕ πρέπει να ανταμείβει τις μονάδες τουρισμού και εστίασης που τεκμηριώνουν με αξιόπιστο τρόπο το περιβαλλοντική πολιτική του Σήματος .
Οι τουριστικές μονάδες με συμβολαιακές σχέσεις που περιγράφονται στις απαιτήσεις του Σήματος , αξιοποιούν την περιφερειακή παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών.
Δεν μπορείς να γνωρίσεις έναν τόπο αν δεν γνωρίσεις τη Φύση του ,τις γεύσεις του ,αν δεν γίνεις ομοτράπεζος στις χαρές και στα γλέντια ενός τόπου .
Με το πνεύμα των Περιηγητών του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού προσεγγίζουν σήμερα έναν τόπο οι επισκέπτες . Αναζητούνε ένα συναισθηματικό πάρε-δώσε με τον τόπο που επισκέπτονται , ν ανταλλάξουν και να ζήσουν εμπειρίες , να συμμετάσχουν στην παρασκευή τοπικών προϊόντων , σε περιβαλλοντικές δραστηριότητες και σε λαογραφικές γιορτές.
Στην εθνική μελαγχολία που εκπέμπεται από τα ΜΜΕ πρέπει να γυρίσουμε την πλάτη και να υιοθετήσουμε μια αίσθηση αυτοπεποίθησης που να εδράζεται στη παραγωγική αυτάρκεια και σε προσδοκίες μεγέθυνσης της τουριστικής περιόδου .
Οι Προδιαγραφές του Περιφερειακού Σήματος για τις τουριστικές μονάδες πρέπει να στέλνουν μηνύματα σεβασμού των φυσικών πόρων: Ανακύκλωση , βέλτιστη χρήση του ύδατος , μειωμένη χρήση ενέργειας και παραγωγής αποβλήτων .
Χρήση βιοδιασπώμενων απορρυπαντικών , αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς , σεβασμό στο αγροτικό τοπίο ,στα μνημεία της φύσης και της θρησκευτικής κληρονομιάς , ενθάρρυνση της χρήσης βιολογικών τροφίμων, προϊόντων τοπικών φυλών και ποικιλιών ,με αποθάρρυνση των μεταλλαγμένων , με σεβασμό στα δικαιώματα των ζώων και στην ενίσχυση των ορθών συνθηκών εκτροφής .
Ενθάρρυνση των δικτυώσεων με περιβαλλοντικές ΜΚΟ , με Ευάλωτες Κοινωνικά
Ομάδες και ανέργους της περιοχής για δραστηριότητες και αξιοποίηση τους .
Στο τουρισμό «πουλάμε » το καλό όνομα της περιοχής μας και την φήμη των τοπικών μας προϊόντων με περιβαλλοντικούς κανόνες και για όλα αυτά αξίζει να μας επισκεφτούνε κάποιοι ,να περιηγηθούνε στις φυσικές ομορφιές του τόπου μας , να γνωρίσουν την τοπική μας ιστορία και να απολαύσουν τις τουριστικές μας υπηρεσίες και τα οικοτεχνικά προϊόντα της Περιφέρειάς μας .
Όλα αυτά ως τουριστικό προϊόν σήμερα σε μια οικονομικά δύσκολη συγκυρία για τη Χώρα καλείται να «πουλήσει» η Αγροτοδιατροφική Σύμπραξη (ΑμκΕ ) ως μια συλλογική δομή . Γιατί το καλό όνομα της Περιφέρειας απαιτεί συλλογική διαχείριση , δεν ανήκει προνομιακά σε κανέναν αλλά σε όλους εμάς, που επιλέξαμε να ζήσουμε και να εργαστούμε στον τόπο μας .
Όπως μας ανήκει συλλογικά η επιτυχία ,δικό μας παιδί θα είναι και η συλλογική διαχείριση της αποτυχίας μας . Οι επιλογές μας ανήκουν όπως και το κόστος των επιλογών μας .
«Το ιδανικό κράτος προσφέρει στους πολίτες του, τα εργαλεία για να πετύχουν αλλά και την ελευθερία να αποτύχουν » .
Παπακωνσταντίνου Δημήτριος
Μέλος της Θεματικής Ομάδας Τουρισμού των Οικολόγων Πράσινων
Μέλος της Θεματικής Ομάδας Γεωργίας των Οικολόγων Πράσινων